Những thay đổi về
chế độ ăn uống và thói quen ăn uống do toàn cầu hóa, đô thị hóa và tăng thu nhập là những nguyên nhân khiến tình trạng béo phì gia tăng. Chúng ta đã thay đổi từ các món ăn chủ yếu làm từ thực vật và giàu chất xơ (gạo và rau/củ/quả) sang chế độ ăn uống giàu calo, nhiều tinh bột mịn, đường, chất béo, muối, thực phẩm chế biến sẵn, thịt và các sản phẩm nguồn gốc động vật khác.
"Điểm mặt" những nguy hại không lường đối với
sức khỏe do thừa cân, béo phì:
1. Đái tháo đường và các bệnh lý chuyển hoá: thừa cân
béo phì làm gia tăng nguy cơ mất kiểm soát đường máu và các bệnh lý chuyển hoá khác như rối loạn mỡ máu.
2. Bệnh lý tim mạch: Thừa cân béo phì liên quan chặt chẽ với các nguy cơ tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ não.
3. Bệnh lý hô hấp: Nhiều bằng chứng cho thấy thừa cân, béo phì khi được điều trị sẽ cải thiện đáng kể hội chứng ngừng thở khi ngủ (một tình trạng được chứng minh làm tăng nguy cơ tăng huyết áp khó kiểm soát) và hen phế quản.
4. Bệnh lý xương khớp: Việc phải chịu một trọng lượng cơ thể lớn trong thời gian dài làm tăng nguy cơ các bệnh lý xương khớp đặc biệt là thoái hoá khớp và có thể dẫn tới việc hạn chế vận động thể lực.
5. Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản: được cải thiện rõ rệt khi thừa cân, béo phì được giải quyết.
6. Bệnh lý gan mật: Liên quan chủ yếu tới tình trạng thoái hoá mỡ ở gan không do rượu.
7. Rối loạn tâm thần: Thừa cân, béo phì có thể liên quan tới một số rối loạn tâm thần như cuồng ăn tâm thần. Và ngược lại, thừa cân béo phì có thể là nguyên nhân dẫn tới một số rối loạn tâm lý, tâm thần như trầm cảm, tình trạng ngại giao tiếp,...
8. Bệnh lý nội tiết và sinh sản: Thừa cân, béo phì có thể là thứ phát sau các bệnh lý nội tiết đặc biệt là suy giảm, Hội chứng Cushing. Ngoài ra, thừa cân béo phì cũng liên quan tới hội chứng buồng trứng đa nang – một hội chứng có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới; làm tăng nguy cơ cho mẹ và thai nhi trong thai kỳ như tăng huyết áp, đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật và làm tăng tỷ lệ phải mổ lấy thai.
9. Bệnh lý ung thư: nhiều bằng chứng cho thấy việc cải thiện tình trạng thừa cân béo phì giúp giảm nguy cơ mắc và nguy cơ tử vong của một số ung thư dạ dày – ruột, ung thư tiết niệu – sinh dục, ung thư sinh dục và ung thư máu.
Theo Laodong
